Umowa o pracę – czas pracy i urlopy Zgodnie z przepisami zawartymi w artykule 129, paragraf 1 Kodeksu pracy, ograniczony jest czas pracy pracowników. Zgodnie z tym przepisem, czas pracy nie może przekraczać 8 godzin dziennie i średnio 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy dla okresu rozliczeniowego nieprzekraczającego 4 miesiące. Z kolei artykuł 131, paragraf 1, stanowi, że tygodniowy czas pracy wraz z godzinami nadliczbowymi nie może przekroczyć średnio 48 godzin. Jednakże istnieją pewne okoliczności, w których dopuszcza się inny system i rozkład czasu pracy. Na przykład, możliwe jest przedłużenie codziennego wymiaru czasu pracy do 12 godzin, ale nadmiar ten musi być równoważony krótszym czasem pracy lub dniami wolnymi w innym terminie. Istnieją również zawody, w których codzienny wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym do jednego miesiąca może być przedłużony nawet do 16 lub 24 godzin.
Przedstawione powyżej limity dotyczą umów o pracę na pełen etat. Jeśli pracownik jest zatrudniony na część etatu, liczba godzin zostaje proporcjonalnie skrócona zgodnie z częścią etatu. Kodeks pracy zawiera również wytyczne dotyczące przerw i odpoczynku. Większość pracowników z umową o pracę ma prawo do:
- 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu każdej doby,
- 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu każdego tygodnia,
- 15-minutowej przerwy, która jest wliczana do czasu pracy, jeśli wymiar dobowy wynosi minimum 6 godzin.
Podatki i PIT
Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę odprowadzają podatek dochodowy od osób fizycznych od swoich dochodów. Płatnik, czyli najczęściej pracodawca, pobiera zaliczki na podatek od wynagrodzenia. Wysokość podatku zależy od skali podatkowej, kwoty zmniejszającej podatek i kwoty wolnej od podatku. Jeżeli pracownik złoży oświadczenie PIT-2, 1/12 kwoty zmniejszającej podatek będzie pomniejszać miesięczne zaliczki na podatek dochodowy. W przypadku gdy pracownik pracuje na kilku etatach, może złożyć oświadczenie tylko w jednej umowie o pracę. Jeśli tego nie uczyni, kwotę zmniejszającą podatek uwzględniamy w rocznym rozliczeniu podatkowym. Osoby do 26. roku życia, których dochody nie przekraczają 85 528 zł, wcale nie płacą podatku dochodowego od dochodów z umowy o pracę. Ważne jest jednak, że zwolnienie z PIT nie zwalnia z obowiązku składania corocznej deklaracji podatkowej.
Do końca lutego każdego roku pracownik na umowie o pracę otrzymuje od pracodawcy PIT-11 z rozliczeniem za poprzedni rok kalendarzowy. Dokument ten zawiera informacje niezbędne do złożenia indywidualnej deklaracji podatkowej, czyli PIT-37 (ewentualnie PIT-36, jeżeli podatnik posiada inne źródła dochodów, od których samodzielnie płaci zaliczki). W PIT-11 znajdują się informacje dotyczące:
- łącznej wysokości rocznych dochodów z tytułu umowy o pracę,
- kosztów uzyskania przychodów,
- wysokości pobranych zaliczek na podatek dochodowy,
- wysokości pobranych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne pracownika.
Umowa o pracę – czas pracy i urlopy
Umowa o pracę – ile dni urlopu?
Pod terminem „urlop” zazwyczaj rozumie się płatny urlop wypoczynkowy. W trakcie trwania stosunku pracy pracownik nie ma możliwości zrzeczenia się urlopu lub zamiany go na dodatkowe wynagrodzenie. Długość urlopu wypoczynkowego dla pracownika na umowie o pracę zależy od jego całkowitego okresu zatrudnienia. Jeśli okres ten jest krótszy niż 10 lat, pracownik ma prawo do 20 dni urlopu. A jeśli ma staż powyżej 10 lat, to już 26 dni w ciągu roku. Do okresu zatrudnienia wlicza się także inne stosunki pracy. Uwzględniamy również okres nauki, którego długość zależy od poziomu lub rodzaju ukończonej szkoły. Urlop może być dłuższy niż roczny wymiar, jeśli pracownikowi przysługuje zaległy urlop.
Czytaj też Umowa zlecenia – czy może być ustna ?
Zaległy urlop wypoczynkowy za poprzedni rok powinieneś wykorzystać (rozpoczęty) do 30 września roku następnego. Jednak okres przedawnienia prawa do zaległego urlopu wynosi 3 lata. Oznacza to, że roszczenia dotyczące niewykorzystanego urlopu za rok 2022 można zgłaszać do 30 września 2026. Istnieją również inne kategorie urlopów, takie jak urlop macierzyński, urlop rodzicielski, urlop szkoleniowy i urlop bezpłatny.
