W Kodeksie pracy ustanowiona została zasada partycypacji pracowniczej w zarządzaniu zakładem pracy. Przepis ten nie został jasno sprecyzowany, przyjmując w art. 182 Kodeksu pracy brzmienie: pracownicy uczestniczą w zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Na mocy wskazanej zasady zbiorowego udziału załogi w zarządzaniu zakładem pracy funkcjonują rady pracowników.
Rady pracowników zostały wprowadzone przez polskiego ustawodawcę ustawą z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. z 2006 r., nr 79, poz. 550 z późn. zm). Rada pracowników jest formą reprezentacji pracowników u pracodawców wykonujących działalność gospodarczą, zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Członkowie rad pracowników wybierani są przez załogę w demokratycznych wyborach, organizowanych przez pracodawcę na wniosek co najmniej 10% pracowników, spośród zgłoszonych kandydatów.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 wskazanej ustawy w skład rady pracowników wchodzi u pracodawcy zatrudniającego:
- od 50 do 250 pracowników – 3 pracowników,
- od 251 do 500 pracowników – 5 pracowników,
- powyżej 500 pracowników – 7 pracowników.
Kadencja rady trwa 4 lata.
Art. 13 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji reguluje, jakie informacje pracodawca jest zobowiązany przekazywać radzie pracowników. Są to informacje dotyczące:
- działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy oraz przewidywanych w tym zakresie zmian,
- stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia;
- działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.
Ustawa o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji jest oparta na Dyrektywie 2002/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. Wprowadzenie jej na grunt polski miało za zadanie umożliwić pracownikom poprzez swoich przedstawicieli realizowania prawa do informacji i konsultacji w sprawach związanych z sytuacją ekonomiczną pracodawcy, jego planów co do struktury i planów zatrudnienia oraz szeroko rozumianej działalności i perspektyw zakładu pracy.
W Polsce obecnie istnieje ok. 35 tys. zakładów pracy, gdzie mogą być tworzone rady pracowników, podczas, gdy rad pracowniczych funkcjonuje ok. 500. Liczby te wskazują, że rad pracowników tworzy się naprawdę mało. Oczywiście jest tu pewne ograniczenie, ponieważ nie mogą być one tworzone w mniejszych zakładach pracy (poniżej 50 pracowników), nie mniej jednak sami pracownicy często nie wiedzą o takiej możliwości, a sami pracodawcy podchodzą dość niechętnie do tego typu inicjatyw. Może jednak warto podjąć próbę dialogu między reprezentantami pracowników a pracodawcą. Zachęcam wszystkich pracowników, którzy są zatrudnieni w firmach, gdzie jest co najmniej 50 pracowników do zapoznania się ze wskazaną ustawą.
Myślisz o założeniu biznesu? Szukasz miejsca gdzie będziesz mógł się rozwijać? Polecamy wam skorzystać z usług jednego z zaprzyjaźnionych wirtualnych biur!
