Przez kilka lat pracodawca mojej koleżanki wysyłał ją co sierpień na urlop bezpłatny. Uważała to za całkiem normalne (a nawet wydawało jej się to zgodne z prawem), ponieważ w okresie wakacyjnym w związku z charakterem jej pracy, po prostu nie było zajęć. W okresie pandemii słyszałam również o przypadkach, gdzie pracodawcy wysyłali pracowników na urlopy bezpłatne, na przykład w związku z pogorszeniem sytuacji finansowej firmy. Takie działania choć mogą wydawać się zasadne i logiczne, są niezgodne z prawem.
Zagadnienia związane z urlopem bezpłatnym reguluje Kodeks pracy. Zgodnie z art. 174 § 1 K. p. na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Inicjatywa wychodzi od samego pracownika z własnej, nieprzymuszonej woli. Nie ma możliwości zmuszenia pracownika, aby wystąpił z takim wnioskiem. Można wystąpić o urlop bezpłatny w związku ze sprawami osobistymi, wypoczynkiem, podjęciem innej działalności zarobkowej, nie mniej jednak pracownik występując z wnioskiem, nie musi podawać uzasadnienia. Z kolei pracodawca może odmówić udzielenia urlopu bezpłatnego i nie ma obowiązku podawania przyczyny odmownej decyzji.
Przepisy prawa pracy nie limitują urlopu bezpłatnego, stąd strony mogą dowolnie ustalić długość jego trwania. Zgodnie z art. 174 § 3 K. p. przy udzielaniu urlopu bezpłatnego dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.
Po powrocie z urlopu bezpłatnego, obojętnie jak długo by on trwał, pracownik ma prawo powrotu do wykonywania zadań na dotychczasowym stanowisku pracy.
Należy pamiętać, że okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Jak sama nazwa wskazuje, w czasie zwolnienia od wykonywania pracy na czas urlopu bezpłatnego, pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.
Pracodawca nie wyrejestrowuje pracownika z ZUS (wykazuje pracownika na urlopie bezpłatnym w raporcie RSA z kodem świadczenia przerwy 111). W okresie urlopu bezpłatnego nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Jeżeli w okresie urlopu bezpłatnego pracownik zachoruje, nie będzie mu przysługiwało wynagrodzenie chorobowe (lub zasiłek chorobowy) za okres niezdolności do pracy przypadający w czasie tego urlopu. Ta sama zasada ma zastosowanie do zasiłku opiekuńczego, macierzyńskiego, świadczenia rehabilitacyjnego.
Specyficzny urlop bezpłatny został uregulowany w art. 1741 K. p. Za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Okres takiego urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Pracodawca, który udzielił pracownikowi urlopu bezpłatnego, nie może wymagać od niego wykonywania pracy. Może z nim natomiast zawrzeć umowę cywilnoprawną na wykonywanie innych czynności niż te, które wynikają z umowy o pracę.Categories
Myślisz o założeniu biznesu? Szukasz miejsca gdzie będziesz mógł się rozwijać? Polecamy wam skorzystać z usług jednego z zaprzyjaźnionych wirtualnych biur!
